ZŠA mohuć vyvieści svaich vajskoŭcaŭ z krain Bałtyi na fonie pieramoŭ z Rasijaj — Financial Times

Zamiežnapalityčny ahladalnik haziety Financial Times Hideon Rachman miarkuje, što pramova vice-prezidenta ZŠA Džeja Dzi Vensa na Miunchienskaj kanfierencyi pa biaśpiecy na minułym tydni, u jakoj jon zajaviŭ, što svaboda słova i demakratyja znachodziacca pad pahrozaj z boku jeŭrapiejskaj elity, mieła advarotny efiekt. Jana pierakanała mnohich słuchačoŭ u tym, što ciapier sami Złučanyja Štaty stanoviacca pahrozaj dla Jeŭropy.

Jak piša Rachman, u natoŭpie za miežami kanfierenc-zały adzin ź viadučych niamieckich palitykaŭ jamu skazaŭ: «Heta byŭ adkryty napad na jeŭrapiejskuju demakratyju». Vysokapastaŭleny dypłamat adznačyŭ: «Ciapier całkam vidavočna: Jeŭropa zastałasia adna». Kali žurnalist spytaŭsia, ci ličyć jon ciapier ZŠA praciŭnikam, toj adkazaŭ: «Tak».

Aŭtar artykuła śćviardžaje, što samaja pazityŭnaja acenka pramovy, jakuju jon pačuŭ, była: «infantylnaja łuchta», jakaja adrasavana amierykanskaj aŭdytoryi i tamu vartaja ihnaravańnia. Ale kali razabrać słovy Vensa i źmiaścić ich u kantekst rašeńnia Donalda Trampa pajści na zbližeńnie z Uładzimiram Pucinym, abminajučy Ukrainu i Jeŭropu, stanovicca jasna, što amierykanskija kulturnyja vojny, mižnarodnaja biaśpieka i jeŭrapiejskaja palityka bolš nierazryŭnyja.

Što zrabiŭ Vens? Jon źmianiŭ paniaćci svabody, demakratyi i ahulnych kaštoŭnaściaŭ, jakija ŭžo 80 hadoŭ źjaŭlajucca asnovaj zachodniaha aljansu. U jahonym bačańni baraćba za svabodu ŭ Jeŭropie ŭžo nie zvodzicca da strymlivańnia ahresiŭnaj Rasii, jak heta było dla Hary Trumena abo Ronalda Rejhana. Dla Vensa zmahańnie za svabodu — heta bitva za vyratavańnie «zachodniaj cyvilizacyi», jak jaje vyznačajuć Iłan Mask i inšyja, ad pahrozy masavaj imihracyi i «virusu abudžanaha rozumu» (woke mind virus).

Ideałohija administracyi Trampa aznačaje, što ŭ peŭnych aśpiektach jana maje bolš supolnaha z Pucinym, čym z Uładzimiram Zialenskim. Pucin usprymajecca jak voin, jaki zmahajecca za svaju krainu i kansiervatyŭnyja kaštoŭnaści, a ŭkrainski prezident — jak nachlebnik ź niapravilnymi siabrami ŭ Jeŭropie.

Dla administracyi Trampa sapraŭdnymi sajuźnikami ŭ Jeŭropie źjaŭlajucca krajnie pravyja siły. Zaklikajučy da taho, kab Alternatyva dla Hiermanii (AfD) atrymała dostup da ŭłady, Vens faktyčna patrabuje, kab Jeŭropa pieratvaryłasia ŭ maštabnuju viersiju Vienhryi Viktara Orbana — miakkuju aŭtakratyju z pryjaznym staŭleńniem da Pucina. Pakazalna, što padčas kanfierencyi ŭ Miunchienie Vens znajšoŭ čas sustrecca z Alisaj Vajdel, sustaršynioj AfD, ale nie z kancleram Ołafam Šolcam.

U acency Rachmana, skazanaje Vensam vyznačałasia hłybokaj kryvadušnaściu. 

Arhumienty Vensa byli kłasičnym rasijskim pryjomam «A što nakont…» (whataboutism) — sprobaj adciahnuć uvahu ad hatoŭnaści Trampa zdradzić Ukrainie.

Vidavočna, što Tramp maje namier damovicca z Pucinym nakont Ukrainy cieraz hałovy Zialenskaha i jeŭrapiejcaŭ. Heta moža mieć trahičnyja nastupstvy dla Kijeva, jakomu, mahčyma, daviadziecca pahadzicca na terytaryjalnyja straty biez harantyj biaśpieki na budučyniu. Alternatyva — zmahacca dalej biez amierykanskaj dapamohi.

Nastupstvy dla ŭsioj Jeŭropy taksama tryvožnyja. Pucin choča vyviadzieńnia vojsk NATA z usioj terytoryi byłoha savieckaha błoka.

Jeŭrapiejskija čynoŭniki miarkujuć, što Tramp, chutčej za ŭsio, pahodzicca vyvieści amierykanskija vojski z krain Bałtyi i, mahčyma, dalej na zachad, pakidajučy ES biezabaronnym pierad rasijskaj armijaj, jakaja, zhodna z papiaredžańniami ŭradaŭ krain NATA, rychtujecca da bolš maštabnaha kanfliktu za miežami Ukrainy.

Što rabić Jeŭropie?

Zrazumieła, piša Rachman, ZŠA bolš nielha ličyć nadziejnym sajuźnikam dla Jeŭropy. Ale palityčnyja ambicyi administracyi Trampa ŭ Jeŭropie aznačajuć, što ciapier Amieryka — heta jašče i praciŭnik, jaki pahražaje demakratyi i navat terytoryi Jeŭropy (naprykład, u vypadku z Hrenłandyjaj).

Što ž rabić? Jeŭrapiejcam treba terminova rychtavacca da taho dnia, kali amierykanskija harantyi biaśpieki buduć kančatkova źniatyja. Heta patrabuje jak stvareńnia samastojnaj abaronnaj pramysłovaści, tak i farmiravańnia jeŭrapiejskaha pahadnieńnia ab uzajemnaj abaronie akramia NATA, jakoje ŭklučała b nie tolki krainy ES, ale i Vialikabrytaniju, Narviehiju dy inšych partnioraŭ.

Aŭtar upeŭnieny, što Tramp budzie vykarystoŭvać lubyja ryčahi, kab zmusić jeŭrapiejskich sajuźnikaŭ padparadkavacca jaho patrabavańniam — ad handlu i biaśpieki da ich unutranaj palityki. Heta aznačaje, što Jeŭropa musić raspačać składany praces «źnižeńnia ryzyk» u adnosinach z ZŠA, vyznačajučy śfiery niebiaśpiečnaj zaležnaści i pazbaŭlajučysia ich.

Aŭtar papiaredžvaje: kali Jeŭropa davieryć svaju krytyčnuju infrastrukturu technałohijam Maska, heta stvoryć novuju surjoznuju ŭraźlivaść dla jaje. Administracyja Trampa taksama budzie patrabavać ad Jeŭropy zakuplać bolš amierykanskaj zbroi. Ale va ŭmovach ciapierašniaj palityčnaj situacyi heta było b vialikaj pamyłkaj.

Rachman adznačaje, što mnohija jeŭrapiejcy nie prymuć jaho ideju źnižeńnia zaležnaści ad ZŠA i ŭmacavańnia ŭłasnaj biaśpieki, bo paličać heta nierealistyčnym. Ale im varta ŭśviadomić, što ciapier pad pahrozaj ich svaboda. «Vens mieŭ racyju ŭ hetym pytańni. Ale nie ŭ tym sensie, u jakim jon dumaŭ», — piša amierykanski ahladalnik.

• 17
• 1
• 3
• 3
• 6
• 3
• 5
• 0