У Іспаніі знайшлі фрагменты костак самага старажытнага з вядомых у Заходняй Еўропе людзей

Закамянеласці, знойдзеныя ў пячоры Сіма-дэль-Элефантэ недалёка ад іспанскага горада Бургас, уяўляюць сабой фрагменты, якія складаюць прыкладна 80% левага боку сярэдняй часткі твару дарослага чалавека, уключаючы часткі скулавой косткі і верхняй сківіцы з насавой часткай.

Гэта адныя з самых старажытных чалавечых парэшткаў у Еўропе з вядомых на сённяшні дзень. Даследчыкі назвалі ўладальніка гэтых костак Пінкам, у гонар групы Pink Floyd (хоць пол яго не ўдалося вызначыць).

Анатомія твару Пінка аказалася больш прымітыўнай, чым у Homo antecessor — віду, які жыў у Заходняй Еўропе каля 850 000 гадоў таму, сярэдняя частка твару якога нагадвала аблічча сучасных людзей. Пінк валодаў больш выступаючай і масіўнай сярэдняй часткай твару, чым Homo antecessor, і чымсьці нагадваў, а дзесьці адрозніваўся ад Homo erectus, які сёння лічыцца першым відам чалавека, што міграваў з Афрыкі.

Даследчыкі заявілі, што знойдзеных костак недастаткова, каб зрабіць выснову пра прыналежнасць Пінка да новага віду старажытнага чалавека, але лічаць такую магчымасць цалкам рэальнай.

Пакуль што знаходку класіфікавалі як Homo affinis erectus у знак прызнання яе падабенства з некаторымі рысамі Homo erectus.

«Гэтыя знаходкі адкрываюць новы кірунак даследаванняў у вывучэнні эвалюцыі чалавека ў Еўропе, паколькі ўводзяць новага гульца ў раннім засяленні Еўропы», — гаворыць іспанскі археолаг Роза Угет з Каталонскага інстытута палеаэкалогіі чалавека і сацыяльнай эвалюцыі, вядучая аўтарка даследавання, апублікаванага ў сераду ў часопісе Nature.

Кіраўнік даследаванняў па эвалюцыі чалавека ў Музеі натуральнай гісторыі ў Лондане Крыс Стрынгер лічыць Пінка вельмі важнай знаходкай. У 2023 годзе Стрынгер і іншыя даследчыкі знайшлі прыкметы перыяду рэзкага пахаладання каля 1,1 мільёна гадоў таму, які мог выцесніць ранніх людзей з Заходняй Еўропы. Магчыма, гэта тлумачыць існаванне іншай папуляцыі, пасля знойдзенай у Сіма-дэль-Элефантэ.

Раскопкі ў Сіма-дэль-Элефантэ дазволілі вызначыць, як выглядаў гэты рэгіён больш за мільён гадоў таму: ён быў пакрыты пышнымі лугамі і лясамі, багатымі дубамі, хвоямі, ядлоўцам і ляшчынай. Жывёльны свет таксама быў разнастайным — ад вадзяных палёвак і мышэй да бізонаў, аленяў і нават бегемотаў. Тут былі знойдзеныя кварцавыя і крэмневыя прылады, а таксама косткі жывёл са слядамі разбірання.

Іншае ўяўленне пра лад жыцця ў Сіма-дэль-Элефантэ дае баразёнка, якая праходзіць па захаванай частцы зуба Пінка, якая, як мяркуюць, з'яўляецца следам ад выкарыстання прымітыўнай зубачысткі.

Лічыцца, што наш від, Homo sapiens, з'явіўся прыкладна 300 000 гадоў таму ў Афрыцы, а затым міграваў па ўсім свеце, у тым ліку і ў Еўропу. Homo erectus упершыню з'явіўся ў Афрыцы прыкладна 1,9 мільёна гадоў таму, яго прапорцыі цела былі падобныя да сучасных людзей. У Homo antecessor таксама былі сучасныя прапорцыі цела, а таксама падобная з намі анатомія твару.

Іспанскія даследчыкі выкарыстоўвалі метады трохмернай візуалізацыі, каб рэканструяваць твар Пінка цалкам. Як аказалася, ён нагадвае Homo erectus сваёй плоскай і неразвітай структурай носа, у адрозненне ад выступаючай структуры насавых костак Homo antecessor і Homo sapiens.

«У Homo antecessor сярэдняя частка твару сучаснага тыпу, вельмі падобная да твару Homo sapiens. Наадварот, частка твару, знойдзеная на стаянцы Сіма-дэль-Элефантэ, мае спалучэнне рысаў, агульных з Homo erectus, і іншых, якіх у Homo erectus няма», — кажа палеаантраполаг і старшы аўтар даследавання Хасэ Марыя Бермудэс дэ Кастра Рысуэнья.

Homo antecessor меў «вельмі сучасны» твар, «вертыкальны і пляскаты», падобны да нашага, кажа Марыя Марцінон-Торэс, дырэктарка Іспанскага нацыянальнага даследчага цэнтра эвалюцыі чалавека. Але твар Пінка больш «праецыраваны наперад і больш моцны», дадала яна.

Усяго гэтага, аднак, недастаткова, каб пацвердзіць (або абвергнуць) прыналежнасць Пінка да Homo erectus — важнага продка сучаснага чалавека.

Па некалькіх костках твару даследчыкі не змаглі вызначыць узрост або пол Пінка.

Пра самых ранніх жыхароў Еўропы вядома няшмат. Навукоўцы знайшлі каменныя прылады працы ўзростам 1,4 мільёна гадоў у Заходняй Украіне і косткі з адбіткамі рэжучых прадметаў, якія сведчаць пра выкарыстанне каменных прылад для разбірання туш жывёл, узростам 1,95 мільёна гадоў, у Румыніі.

Але званне самага старажытнага чалавека ва ўсёй Еўропе па-ранейшаму належыць дманіскім людзям — іх яшчэ называюць Homo georgicus, — якія жылі каля 1,8 мільёна гадоў таму на тэрыторыі сучаснай Грузіі. Яны былі першымі прадстаўнікамі чалавечага роду, або гамінід, якія трапілі ў Еўропу з Афрыкі, калыскі чалавецтва.

Раней на стаянцы Сіма-дэль-Элефантэ навукоўцы выявілі фрагмент сківічнай косткі ўзростам 1,2 мільёна гадоў, хоць ім не ўдалося вызначыць, да якога віду належаў яе гаспадар. Знойдзеныя ў 2022 годзе косткі Пінка былі выяўленыя ў больш глыбокім — а значыць, больш старажытным — пласце на тым жа ўчастку.

Прыкладна да таго ж часу адносіцца карэнны зуб дзіцяці, знойдзены на стаянцы каля Гранады ў Іспаніі, прыналежнасць якога да таго ці іншага віду пакуль таксама не ўстаноўлена.

Пінк старэйшы за ўсіх вядомых парэшткаў Homo antecessor. А від, да якога ён належаў, на думку даследчыкаў, можа адносіцца да папуляцыі, якая трапіла ў Еўропу падчас міграцыі і папярэднічала з'яўленню Homo antecessor.

«Мы не ведаем, ці маглі яны суіснаваць на працягу кароткага перыяду часу або ніколі не жылі разам», — кажа Угет.

«Нам трэба будзе адказаць на мноства пытанняў, і гэтая знаходка дапамагае ўпісаць новую старонку ў гісторыю эвалюцыі чалавека», — сказаў Бермудэс дэ Кастра.

• 8
• 0
• 0
• 1
• 0
• 0
• 0
• 0