Labiedźka i Dabravolski prapanujuć stvaryć novuju pasadu — ambudsmien pa Biełarusi. Pravaabaroncy rašuča suprać
18 sakavika ŭ Kaardynacyjnaj radzie prajšli słuchańni ab nieabchodnaści stvareńnia Instytuta Upaŭnavažanaha pa pravach hramadzian Biełarusi. Inšymi słovami, ambudsmiena pa Biełarusi. Z prapanovaj vystupiła frakcyja «Jeŭrapiejski vybar» — u pryvatnaści, palityki Alaksandr Dabravolski i Valeryj Mackievič. Pravaabaroncy takuju ideju nie padtrymali.
Alaksandr Dabravolski na pasiadžeńni adznačyŭ, što dla abarony pravoŭ biełarusaŭ u demakratyčnych siłaŭ jość patreba stvaryć niezaležny instytut, jaki budzie padparadkavany tolki hramadstvu i spravazdačycca Kaardynacyjnaj radzie. Stvaryć jaho pavinny KR, Ofis Cichanoŭskaj i Abjadnany pierachodny kabiniet.
«My prahnazavali, što mohuć uźniknuć sprečki z pravaabaroncami ci ŭ pravaabarončym asiarodździ, u tym liku pa kandydatury Upaŭnavažanaha. Razumiejem, što pravaabaroncy, jak i ŭsie ludzi, mohuć z reŭnaściu stavicca da inicyjatyvaŭ, jakija blizkija da «ich palany». Ale dumali i dumajem my najpierš pra ludziej, jakim patrebna dapamoha», — skazaŭ Dabravolski «Našaj Nivie».
Papiaredniaja zaŭvaha ad biełaruskich pravaabaroncaŭ, ź jakoj nie pahadzilisia palityki — što čałaviek na novaj pasadzie pavinien zajmacca tolki pravami biełarusaŭ za miažoj.
«Tak, zaraz mahčymaściaŭ dla ŭpłyvu na situacyju ŭ Biełarusi vielmi mała. Ale možna prymać zvaroty i sprabavać dapamahčy ci rychtavacca da źmienaŭ», — dadaŭ jon.
Pierad tym, jak u KR pačali abmiarkoŭvać pałažeńnie ab stvareńni pazicyi ambudsmiena, ideja takoj pasady ŭžo isnavała. Pa słovach Anatola Labiedźki, pradstaŭnika Cichanoŭskaj pa kanstytucyjnaj reformie, raniej byŭ napisany prajekt takoha ž zakona — ab dziejnaści ambudsmiena.
Labiedźka «maje adnosiny da raspracoŭki» hetaha zakona i ličyć, što biełaruski ambudsmien ciapier moža vyrašać prablemy biełarusaŭ i za miažoj, i ŭnutry krainy.
«Jość supolnaść jeŭrapiejskich ambudsmienaŭ (havorka idzie pra Instytut jeŭrapiejskich ambudsmienaŭ — NN) — takaja parasonavaja arhanizacyja, u jakuju ŭvachodziać ambudsmieny ź jeŭrapiejskich krain. My z hetaj idejaj pasprabavali atrymać tam niejki fidbek, i jon absalutna pazityŭny», — skazaŭ Labiedźka.
Na dumku palityka, pryznańnie ad jeŭrapiejskich ambudsmienaŭ dazvolić biełaruskamu pradstaŭniku atrymać subjektnaść. Supolnaść jeŭrapiejskich ambudsmienaŭ stanie «mościkam» pamiž im i ŭradami inšych krain, ličyć Labiedźka.
Na pytańnie ab tym, chto moh by zaniać hetuju pasadu, kali samyja ŭpłyvovyja pravaabarončyja arhanizacyi nie padtrymlivajuć stvareńnie novaha instytutu, Labiedźka adkazaŭ nieadnaznačna.
«Kali my pierakanajem adno adnaho, što ŭ hetym jość patreba, to my pierakanajem usich. Ja nie dumaju, što rašeńnie moža być lohkim. Apošnim časam časta vykarystoŭvaju formułu 51/49. [Kali] 51% za stvareńnie pasady — heta ŭžo padstava i demakratyčnaja pracedura, kab jaje stvarać».
Palityk dadaŭ, što čuŭ taksama i ad pravaabaroncaŭ padtrymku hetaj idei. Idealnym kandydatam, na jaho dumku, moh by stać Aleś Bialacki — kali b nie adbyvaŭ pakarańnie ŭ kałonii ŭ Biełarusi.
2 krasavika biełaruskaja pravaabarončaja supolnaść vystupiła z sumiesnaj zajavaj — stvareńnie pasady ŭpaŭnavažanaha pa pravach hramadzian, uličvajučy siońniašnija ŭmovy, niemetazhodnaje i nieefiektyŭnaje. Pad zvarotam padpisalisia dzieviać viadomych pravaabarončych arhanizacyj.
Pa słovach jurysta i pradstaŭnika pravaabarončaha centra «Viasna» Paŭła Sapiełki, pra namier stvaryć u demakratyčnych siłach novuju pasadu było viadoma daŭno. U lutym 2025 hoda pravaabaroncy sustrelisia z Ofisam Śviatłany Cichanoŭskaj i raskrytykavali inicyjatyvu — jak kanceptualna, tak i technična.
U sakaviku 2025 hoda pravaabaroncy znoŭ viarnulisia da hetaj temy, pakolki ŭ Kaardynacyjnaj radzie vynieśli na razhlad pałažeńnie ab stvareńni pazicyi ambudsmiena. Sapiełka dadaŭ, što ŭ dakumiencie byli źmieny — častkova da ich prysłuchalisia.
«Znoŭ pryjšli da vysnovy, što prapanavanaja ideja nie adpaviadaje našamu razumieńniu sutnaści, mety, roli i zadač instytuta ŭpaŭnavažanaha pa pravach čałavieka», — kaža juryst.
Ekśpiertka Biełaruskaha Chielsinskaha Kamiteta Kaciaryna Dziajkała adznačyła, što dla pracy ambudsmiena važna niezaležnaść, razam ź joj — finansavaja stabilnaść i mahčymaść upłyvać na pracesy ŭ krainie.
«Upaŭnavažany pavinien mieć realnuju mahčymaść upłyvać na rašeńni ŭłady ŭ śfiery pravoŭ čałavieka. Kali jon nie maje takoj mahčymaści — heta chto zaŭhodna, tolki nie Upaŭnavažany pa pravach čałavieka».
Stała viadoma, jak zatrymali byłoha kalinoŭca Maksima Ralko2
Kamientary
Jaki ž jon budzie "niezaležny", kali stvarać jaho buduć usio tyja ž samyja ofisy-kabiniety?
Heta budzie čarhovaja struktura ofisa-kabinieta.