Isnuje papularnaje mierkavańnie ab tym, što hadzina snu da paŭnočy raŭniajecca dvum hadzinam paśla jaje. Ale ci sapraŭdy varta kłaścisia spać raniej, kab być u lepšaj formie rankam?
Z pytańniem, ci sapraŭdy isnuje karyść ad taho, što my raniej kładziomsia spać, vydańnie Tagesspiegel.de źviarnułasia da śpiecyjalista-samnołaha z Univiersiteckaj kliniki Frajburha Kaja Špihielchaldera.
Śpiecyjalist śćviardžaje, što niama nijakich navukovych dokazaŭ taho, što son da paŭnočy bolš kaštoŭny i lepšy, čym paśla.
Adnak jość niekalki važnych aśpiektaŭ, jakija treba ŭličvać pry płanavańni času adychodu da snu i jaho praciahłaści.
Pa słovach Špihielchaldera, najbolš kaštoŭnyja — pieršyja dźvie-čatyry hadziny snu. Jany akazvajuć najbolšy efiekt na adnaŭleńnie našaha arhanizmu, bo mienavita ŭ hety čas my daŭžej za ŭsio znachodzimsia ŭ praciahłaj fazie hłybokaha snu.
Jak tłumačyć samnołah, zdarovy darosły čałaviek padčas snu prachodzić praz čatyry-šeść cykłaŭ praciahłaściu ad 90 da 110 chvilin kožny. Cykł u svaju čarhu dzielicca na čatyry fazy.
Pieršaja — heta faza zasynańnia, kali adbyvajecca pierachod ad stanu niaspańnia da snu. U hetaj fazie my rassłablajemsia, naša dychańnie i puls supakojvajucca, i my bolš nie reahujem na dalikatnyja dotyki i cichija huki.
Dalej idzie lohkaja faza snu, padčas jakoj rassłablajucca myšcy, zapavolvajecca sercabićcie i dychańnie. U hetaj fazie niekatoryja ludzi adčuvajuć myšačnaje patorhvańni, tamu što myšcy i mozh prychodziać u stan spakoju z roznaj chutkaściu.
Zatym my pierachodzim u fazu hłybokaha snu. Arteryjalny cisk i tempieratura cieła padajuć, sercabićcie i dychańnie zapavolvajucca. Heta faza, kali adbyvajecca najbolšaje adnaŭleńnie arhanizmu.
Apošniaj fazaj źjaŭlajecca faza chutkaha snu ci REM-faza (ad anlijskaha rapid eye movement — chutki ruch vačej). Jana charaktaryzujecca pavyšanaj aktyŭnaściu hałaŭnoha mozhu. Mienavita padčas jaje my bačym sny. Adnoj z prykmiet hetaj fazy źjaŭlajecca chutki ruch vačej pad zakrytymi paviekami.
Pa słovach doktara Špihielchaldera, niezaležna ad času, u jaki my kładziomsia spać, najvažniejšym aśpiektam źjaŭlajecca toje, kab my spali dastatkova doŭha i nie parušali svoj bijarytm.
Čas adychodu da snu sam pa sabie nie maje krytyčnaha značeńnia, bo naš arhanizm nie viedaje, kali nadychodzić poŭnač. Kali my kładziomsia spać paźniej, samy hłyboki son usio roŭna prypadaje na pieršyja jaho hadziny, jakija daduć toj ža efiekt adnaŭleńnia, jak i ŭ vypadku bolš rańniaha adychodu da snu.
Adnak isnuje jašče adzin važny momant, na jaki treba źviarnuć uvahu. Naš arhanizm pracuje ŭ ramkach indyvidualnaha cyrkadnaha rytmu.
Jość ludzi-«žaŭruki», jakija adčuvajuć siabie lepš, kali kładucca spać raniej, a jość «sovy», dla jakich paźniejšy adychod da snu značna bolš naturalny. Važna razumieć i ŭličvać hety asabisty rytm, kab palepšyć jakaść snu i paźbiehnuć chraničnaj stomlenaści.
Kali ž čałaviek uvieś čas źmianiaje čas adychodu da snu, parušajučy svoj cyrkadny rytm, heta moža niehatyŭna adbicca na jaho zdaroŭi. Chaatyčny režym adychodu da snu pavyšaje ryzyku raźvićcia roznych zachvorvańniaŭ, takich jak sardečna-sasudzistyja chvaroby, dyjabiet i prablemy ź imunnaj sistemaj.
Takim čynam, vysnova prostaja: važniejšy nie čas, u jaki vy kładziaciesia spać, a rehularnaść i stabilnaść snu. Kali vy zmožacie prytrymlivacca rehularnaha času adychodu da snu, heta značna palepšyć jaho jakaść i vaša samaadčuvańnie rankam.
Ciapier čytajuć
«Užo tam karoŭ nie zastałosia!»: były načalnik Kačanavaj apłakvaje stan ekanomiki na Połaččynie9
Kamientary